KAKO Sİ? (NASILSIN?)
Öykü: Ailesi yıllar önce Bosna’dan İstanbul’a göç etmiş olan Semahat, ilerlemiş yaşına rağmen ata topraklarına seyahate çıkmaya karar verir. Ona iki kişi daha katılır: yolculuğunu filme almak isteyen Fatih ve arkadaşı Ufuk. Saraybosna’da Semahat’ın seksen iki yaşındaki kuzeni Muhammed’i bulurlar ve son savaşın tüyler ürpertici gerçekleriyle yüzleşirler. Selim ve Lidya, Selim’in ailesini ziyaret için birlikte Almanya’ya yola çıkarlar. Yolda bir cinayete tanık olurlar, arabaları ellerinden alınır, bir köye sığınırlar. Hayatta kalma mücadelesi veren insanlar için geçmişin ve gelecek umudunun bir anlamı yoktur. İnsanları ayıran bir yer vardır. Tam oradadırlar.
KAKO Sİ? (Sinopsis)
‘Ne kadar bilirsen bil, söylediklerin karşındakinin anladığı kadardır.’ Mevlana
Anne ve babası yıllar önce Bosna’dan İstanbul’a göç etmiş olan SEMAHAT, ilerlemiş yaşına rağmen ata topraklarına bir seyahate karar verir. Yıllarca büyüklerinden dinlediği, ailesinin yaşadığı topraklara yapacağı yolculuk hayatının bu son döneminde onun için özel bir önem taşımaktadır. Film yönetmeni olan FATİH, Istanbul’da bir belgesel çekerken arkadaşından duyduğu bu yaşlı kadının öyküsünü ilginç bulur. Semahat’in yolculuğunu filme almak ister. Hayatından sıkılmış, macera ve heyecan aramakta olan UFUK, bu yolculuğun iyi bir fırsat olduğunu düşünür ve FATİH’e yardım etmek için onlara katılır. Hep birlikte bir araçla yola çıkarlar.
Almanya’da doğup büyümüş olan SELİM, bir yıl önce Türkiye’ye tatil için geldiğinde LİDYA ile tanışıp, yanına yerleşmiştir. LİDYA’nın küçük, sakin hayatı SELİM’le birlikte biraz karışmıştır fakat genç adama aşıktır. Selim, Lidya ile bir gelecek planlamakta ve kuracağı iş için ailesinden para istemeyi düşünmektedir. Selim ve Lidya otomobilleriyle Istanbul’dan Köln’e (Almanya) gitmek üzere hareket ederler.
(Filmde bu iki yolculuk konu edilir. 4. günün akşamı Sarajevo’da birleşene kadar eş zamanlı ve paralel ilerleyen bu iki yolculuk hikayesinde, karakterlerin yol öncesi Istanbul akşamı, yolda ve varış noktalarında yaşadığı 5 gün ve dönüş sabahı anlatılır. Semahat Goruşanin filmin gerçek karakteridir).
Semahat, yolculuk sırasında yol arkadaşlarına, 1400’lü yılların ikinci yarısında, Bosna kargaşa içinde ve Macar işgali altındayken çok uzak kuşak dedesinden başlayan, 1. Dünya Savaşı yıllarına ve dedesi İbrahim’e uzanan aile hikayesini anlatır. Amcaları Yakup ve Muharrem’in savaşta ölümünü, büyük amcası Yusuf’un Bosna’da kalışını, babası Ethem’in ve annesi Hayriye’nin göçlerini anlatır.
Selim ve Lidya yolculukları sırasında, Makedonya sınırları içinde 2 kişinin öldüğü cinayete tanık olurlar ve tehditle arabaları ellerinden alınır. Bir köye sığınırlar. Ertesi sabah arabalarının Bosna sınırında bir otoyol üstünde bulunduğunu haber alan Selim, arabayı almaya gider. Bu sırada köyde kalıp Selim’i bekleyen Lidya ise Dedeko ile tanışır, mutfakta kadınlarla yemek pişirir. Selim sabah köye döner.
Semahat, Ufuk ve Fatih bir gece yol üzerinde küçük bir motelde sabahlayıp yola devam ederler. Sarajevo’ya vardıktan sonra da Semahat’ın ailesinden izler aramaya koyulurlar. Bu araştırma Bosna’da yaşanan son savaşın kapanmış görünen yaralarını deşecek, tüyler ürpertici gerçeklerle yüzleşmelerini sağlayacaktır. Travnik ve Rogatica’ya gider, orada da hayatta kimsenin kalmadığını öğrenirler.Semahat oldukça yorgun düşmüştür. Ufuk Semahat’ın durumundan endişeli ve tedirgindir. Fatih’in olaylara bakış açısını eleştirir. Fatih ise Ufuk’un duygusallaştığını ve olayı abarttığını düşünmektedir.
Selim ve Lidya köyden ayrıldıktan sonra uzun süre yola suskun devam ederler. Selim’in ruhsal durumu iyi değildir. Lidya’dan uzaklaşır ve hiç konuşmaz. Lidya kendini gittikçe daha umutsuz, daha yalnız hisseder. Akşam Sarajevo’da aç ve bitkin bir lokantaya girerler Fatih ve Ufuk’la tanışırlar. Fatih iki genci geceyi geçirmeleri için pansiyona davet eder.
Ertesi sabah tam Semahat’ın ailesinden hayatta kimsenin kalmadığını düşünmeye başlamışlarken Ufuk, Semahat’ın büyük amcasının oğullarından Muhammed’i bulmuştur. (Sarajevo’da geçen bu araştırma serüveni ve iki kardeşin çocukları 78 yaşındaki Semahat ile 82 yaşındaki Muhammed’in karşılaşmaları tamamen gerçektir ).
Sarajevo’da birlikte geçirdikleri son gün, tüm yolcular yaşadıkları olayların etkisiyle hayatlarını gözden geçirir, birbirleriyle alışılmadık diyaloglara girerek kapanmamış yaralarıyla yüzleşirler.
İnsanların geçmişlerinde birbirinden farklı öyküler vardır, kaderleri, acıları ve mutlulukları, en önemlisi tercihleri farklıdır. Hayatta kalma mücadelesi veren insanlar için gelecek umudunun bir anlamı yoktur. Bir yer vardır insanları ayıran bir yer. Tam oradadırlar; Bosna’da.
KAKO SI? (NASILSIN?)
YÖNETMENİN ÖZGEÇMİŞİ
Özlem Akovalıgil
1994 yılında Istanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümünden mezun olduktan sonra M.Ü. Güzel Sanatlar Fakültesi Sinema-TV Bölümünde eğitimine devam etti. 1992-1999 yılları arasında Tiyatro ve Televizyon oyunculuğu yaptı. 2001 yılında ‘Sinemada Oyunculuk’ konulu yüksek lisans tez çalışmasını gerçekleştirdi. 2000-2006 arasında müzik video ve reklam filmlerinde yazar, yönetmen ve yapımcı olarak görev aldı. Orta ve yüksek eğitim kurumlarında ve özel atölye çalışmalarında eğitmenlik yaptı. Yönetmenliğini yaptığı ‘Kako si?’ adlı ilk uzun metraj sinema filminin aynı zamanda senaristi ve yapımcısıdır.
Yazar ve Yönetmenin Mektubu:
Her şey annemin bir gün kendisini Bosna’ya götürmemi istemesiyle başladı. Senaryoda adı geçen Semahat Goruşanin, öyküsüyle filmde anlatılan iki yolculuktan birinin ana kahramanı, benim annemdir. İlk önce annemin Bosna’ya gitme isteğinin nedenlerini anlamaya çalıştım. Ailemizin çok uzak kuşaklarına ait öykülerini kendince ‘masal’ gibi anlatışında çarpıcı gerçeklere ve yaşananlara içtenlikli bakış açısında bugün hepimizin unuttuğu bir çok değerin varlığını hissettim. Bunun bu coğrafya insanına özgü bir tavır olduğu da bir gerçekti. Bu coğrafyanın kökleri derin ve güçlü insanının portrelerini aradım. Kimliğini kaybetmiş, nereye ait olduğunu bulamayan insanların aslında yaratılmış kaosta ve suni düşmanlıklarda kaybolduklarını gördüm. Ve ‘bir şey’ anlatmamaya karar verdim.
Tercihlerimizle yaşayabiliriz: Tercih etme özgürlüğümüz varsa eğer. Ama önce insanların kendilerine, sonra birbirlerine bu özgürlüğü vermeleri gerekiyor. Bundan sonra Dünyanın ve tarihin bu coğrafyaya ne kadar özgürlük hakkı tanıdığını tartışabiliriz. Tabii özgürlüğün anlamını da…
Filmografi:
Kako Si? (2010)
Credits
OYNAYANLAR / CAST
Semahat: Semahat Goruşanin
Fatih: Mesut Akusta
Lidya: Deniz Çakır
Ufuk: Kemal Okur
Selim: Atilla Öner
Dedeko: Ayberk Attila
İbrahim Dede/İbrahim Grandpa: Omer Pobric
Muhammed: Muhammed Goruşanin
Köylü Kadın/Woman in Village: Senka Oruc
Köylü Adam/Man in Village: Edin Drljevic
1. Çocuk/1st Kid: Muhammed Isanovic
2. Çocuk/2nd Kid: Eren Isanovic
Samed: Muhammed Oqla
1. Silahlı Adam/1st Rifleman: Fatih Günay
2. Silahlı Adam/2nd Rifleman: Erhan Esen
1. Adam/1st Man: Tolga Çıklaçiftçi
2. Adam/2nd Man: Yalın İşnel
Genç/Boy: Serkan Erdem
Garson/Waiter: Kovacevic Velimir
Garson/Waiter: Adem Demirel
Polis/Policeman: Selim Sevinc
Adam/Man: Enis Isanovic
Resimler: